Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

Η επιστήμη πίσω από το χαμόγελο



O καθηγητής ψυχολογίας του Χάρβαρντ, Ντάνιελ Γκίλμπερτ, είναι ευρέως γνωστός για το βιβλίο του "Σκοντάφτοντας στην ευτυχία" που έγινε best seller το 2006. Το βιβλίο του, μεταξύ άλλων, αποκαλύπτει τα συστηματικά λάθη που όλοι κάνουμε όταν κρίνουμε πόσο ευτυχείς ή δυστυχείς είμαστε. 
Παραθέτουμε ένα πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα από πρόσφατη συνέντευξη του στο "Harvard Business Review"  , όπου αναφέρεται στα τελευταία επιστημονικά ευρήματα στον τομέα της ευτυχίας.


HBR: Η  ευτυχία είναι ένα από τα πιο σημαντικά αντικείμενα έρευνας τα τελευταία 20 χρόνια. Γιατί;
Gilbert: Μόλις πρόσφατα συνειδητοποιήσαμε, ότι θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε μια από τις αρχαιότερες ερωτήσεις του ανθρώπου ("Ποια είναι η φύση της ανθρώπινης ευτυχίας;"), με τον σύγχρονο τρόπο να παίρνουμε απαντήσεις: την επιστήμη. Ακόμα και μέχρι πριν μερικές δεκαετίες, το πρόβλημα της ευτυχίας ήταν αποκλειστικά αντικείμενο  των φιλοσόφων και ποιητών.

Αν και οι ψυχολόγοι πάντα  έδιναν βάση στο συναίσθημα, εντούτοις κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η μελέτη του συναισθηματικού κόσμου έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ, και ένα από τα συναισθήματα που οι ψυχολόγοι μελετούν πιο έντονα είναι αυτό της ευτυχίας. Πρόσφατα, οικονομολόγοι και νευροεπιστήμονες προστέθηκαν στους επιστήμονες πουν ερευνούν την ευτυχία. Όλοι αυτοί οι κλάδοι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, όμως έχουν κοινά ενδιαφέροντα: Οι ψυχολόγοι θέλουν να καταλάβουν τι αισθάνονται οι άνθρωποι , οι οικονομολόγοι θέλουν να γνωρίζουν τι έχει αξία για τους ανθρώπους, και οι νευροεπιστήμονες θέλουν να γνωρίζουν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος  ανταποκρίνεται στις ανταμοιβές.

Οπότε, αφού υπάρχουν τρεις ξεχωριστές ειδικότητες που ενδιαφέρονται για αυτό το θέμα, επόμενο είναι να αποκτήσει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Οι έρευνες σχετικά με την ευτυχία δημοσιεύονται ακόμα και στο περιοδικό Science, ερευνητές που μελετούν την ευτυχία έχουν κερδίσει βραβεία Νόμπελ, και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πιέζουν για να μάθουν πώς να μετρούν και να αυξάνουν την ευτυχία των πολιτών.


HBR: Τι ανακάλυψαν όλοι αυτοί οι ερευνητές σχετικά με την ευτυχία;
Gilbert: Μεγάλο μέρος της έρευνας επιβεβαιώνει πράγματα που υποψιαζόμασταν ότι ισχύουν. Για παράδειγμα, σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι που έχουν καλές και ρομαντικές σχέσεις είναι πιο ευτυχισμένοι από εκείνους που δεν έχουν. Οι υγιείς είναι πιο ευτυχισμένοι από ό, τι άρρωστοι. Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην ενορία τους, είναι πιο ευτυχισμένοι από εκείνους που δεν συμμετέχουν. Οι πλούσιοι είναι πιο ευτυχισμένοι από τους φτωχούς. Και ούτω καθεξής.
Όμως υπήρξαν και κάποιες εκπλήξεις. Για παράδειγμα, ενώ όλα τα παραπάνω κάνουν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους, είναι εκπληκτικό το πόσο λίγο σημασία έχει ξεχωριστά κάθε ένα από αυτά. Πράγματι, ένα καινούργιο σπίτι ή μια νέα σύντροφος μας κάνει πιο ευτυχισμένους. Αλλά όχι πολύ, και όχι για πολύ !

Όπως αποδεικνύεται, οι άνθρωποι δεν είμαστε πολύ καλοί στο να προβλέπουμε τι θα μας κάνει ευτυχισμένους και πόσο καιρό αυτή η ευτυχία θα διαρκέσει. Αναμένουμε ότι θετικά συμβάντα  θα μας  κάνουν πολύ πιο ευτυχισμένους από ό, τι στην πραγματικότητα μας κάνουν, και αναμένουμε  ότι αρνητικά γεγονότα θα μας  κάνουν πολύ πιο δυστυχισμένους από ό,τι στην πραγματικότητα μας κάνουν. Όλες οι μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το να κερδίσεις ή να χάσεις τις εκλογές, να κερδίσεις ή να χάσεις ένα σύντροφο, να πάρεις ή να μην πάρεις προαγωγή, να περάσεις ή να αποτύχεις στα μαθήματά, όλα έχουν λιγότερη επίδραση στην ευτυχία από ό, τι πιστεύουμε.

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ελάχιστα συμβάντα μας επηρεάζουν για περισσότερο από τρεις μήνες. Όταν συμβαίνουν καλά πράγματα, γιορτάζουμε για λίγο και στη συνέχεια ξεθυμαίνει η χαρά. Όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα , κλαίμε και κλαψουρίζουμε για λίγο, όμως γρήγορα βρίσκουμε την δύναμη να ανασηκωθούμε και να τραβήξουμε το δρόμο μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου