Η οντότητα μας αποκαλύπτεται μέσω της φωνής. Ακούγεται αμέσως εάν κάποιος είναι "ξεκούδιστος", "παράφωνος", δυσαρμονικός. Οι σωστοί τόνοι μας διατηρούν σε ψυχική ισορροπία, διότι το σώμα μας μοιάζει με ένα μουσικό όργανο.
του Benjamin Seiler
μετάφραση Βίκυ Χρυσού
Όταν μιλάμε ή τραγουδάμε ο ήχος της φωνής μας παράγει λεπτοφυείς φόρμες και χρώματα -ένα είδος "ταινίας τραγουδιών"- που θέτουν σε κίνηση τον αιθέρα και επιρεάζουν όσους είναι κοντά μας.
Στην Ινδία παίρνουν τη μουσική πολύ σοβαρά. Εκεί βρίσκεται σε στενή σχέση με τη θρησκεία. Η παλαιότερη από τις ινδικές ιερές γραφές, η Ρινγκ Βέδα, αφορά τη λέξη (το λόγο), τον ήχο της φωνής. Από αυτή αναπτύχθηκαν τα άσματα και αρκετά αργότερα η μουσική με σουσικά όργανα. Στους ινδούς αρέσει να τραγουδούν. Οι περισσότεροι τραγουδούν χαμηλόφωνα όλη την ημέρα. Γνωρίζουν για τη δύναμη των ήχων, που τους διατηρούν υγιείς.
Η φωνή ενός ανθρώπου μας αποκαλύπτει πολλά πράγματα. Με την πρώτη κιόλας κουβέντα τη βρίσκουμε συμπαθητική, κολακευτική, ηρεμιστική, απειλητική, εκνευριστική ή ενοχλητική. Ειδικά όταν γνωρίζουμε καλά ένα άτομο, καταλαβαίνουμε ακόμη και την ψυχολογική του κατάσταση από τον ήχο της φωνής του: αν είναι χαλαρός ή χαρούμενος ή εκνευρισμένος δηλαδή κακοδιάθετος, "ξεκουρδισμένος"/παράφωνος.
(σημείωση τοξότισσας: στη γερμανική η λέξη φωνή είναι Stimme και ver-stimmt είναι ο παράφωνος, το "ξεκούδιστο μουσικό όργανο, αλλά και ο κακοδιάθετος. Ας σημειωθεί επίσης πως η ίδια λέξη "Stimme" σημαίνει και 'ψήφος', ενώ με το πρόθεμα 'zu' (zustimmen) αποδίδεται η λέξη συμφωνώ...)
Ως συνήθως αυτή η λέξη-εικόνα (verstimmt εμπεριέχει πολύ περισσότερη αλήθεια από όση συνειδητοποιούμε. Ο κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική και ξεχωριστή οντότητα. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο δύο ίδια δακτυλικά αποτυπώματα, αλλά ούτε και δύο ίδιες φωνές. Μέσω της γλώσσας εκφράζεται η διάνοια μας με τις σκέψεις και τις εικόνες της. Μέσω της φωνής ωστόσο αποκαλύπτονται και εκφράζονται τα συναισθήματα μας, η κατάσταση της ψυχής. Το λατινικό ρήμα „per-sonare“ δεν σημαίνει τυχαία "ηχώ δια μέσου".
Στην Αρχή ήταν ο Λόγος και ο Λόγος ήταν προς τον Θεό, και Θεός ήταν ο Λόγος. Εάν πιστέψουμε τη Βίλβο τότε ο κόσμος δημιουργήθηκε από το λόγο: „καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς.“ (Γένεσις, 3) Σε αυτή τη συμβολική διήγηση της βιβλικής ιστορίας της δημιουργίας δίνεται μεγάλη βαρύτητα στον ήχο. Μεγάλοι στοχαστές από την εποχή του Πυθαγόρα μιλούσαν συχνά για τη μουσική των σφαιρών, τη συμφωνία του σύμπαντος.
Αλλά και στην καλσσική και αρχαία Ελλάδα υπήρχε συνείδηση της δύναμης του ήχου. Έτσι τα Ορφικά Μυστήρια, η αρχαιότερη ελληνική μυητική διδασκαλία, της οποίας οι ρίζες χάνονται σε ακαθόριστα μακρινές εποχές, ασχολούνταν κυρίως με τη μουσική. Ο Ορφέας, ο μυθολογικός τους ιδρυτής (που κατά μερικούς καταγόταν από την Ινδία!) μπορούσε χάρη στη φωνή και τη λύρα του να μπει αλλά και να βγει από τον Κάτω Κόσμο, πράγμα που κανένας θνητός δεν είχε καταφέρει πριν από αυτόν.
-σημείωση: προσωπικά δεν έχω ξανακούσει αυτή την εκδοχή της ινδικής καταγωγής... -
Nada Brahma
Εμείς οι άνθρωποι παράγουμε ήχους με τη φωνή και τα τραγούδια μας. Για το σκοπό αυτό πιέζουμε τον αέρα να περάσει μέσα από τις φωνιτικές μας χορδές στη βάση του λαιμού.
Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούμε την αναπνοή μας, το ζωτικό εκείνο στοιχείο που οι ινδοί αποκαλούν πράνα- την ιερή φωτιά της ζωής. Διότι ακριβώς εκείνη η πνευματικά ουσία που ξεχύνεται από τον ήλιο, είναι η ζωτική δύναμη που ειχωρεί μέσα μας με την αναπνοή.
Η φωτιά και η ανάσα είναι λοιπόν η βασική προϋπόθεση για τον ήχο, τον τόνο της φωνής. Στην πολλών χιλιάδων ετών παλιά ινδική μουσική παράδοση υπάρχει για το γεγονός αυτό ο όρος Nada Brahma. Η λέξη „Nada“ σχηματίζεται από δύο συλλαβές-μάντρα [1] τη συλλαβή: NA από το „Prana“, την ζωτική ενέγεια της ανάσας,και τη συλλαβή DA, ένας ήχος μεπου ταυτίζεται με τη λέξη „agni“, που αφορά τη φωτιά. Η ανάσα και η ζεστασιά είναι προφανώς δυό εξωτερικά χαρακτηριστικά του ζωντανού - σε ένα πτώμα π.χ. δεν υπάρχει ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Ο „Brahma“ περιγράφει τη θεϊκή-δημιουργική Αρχή και αντιστοιχεί στην κάπως παιδική-χριστιανική αντίληψη του Πατέρα Θεού. Έτσι για τους ινδούς το Nada Brahma αφορά τον θεϊκό-δημιουργικό ήχο, ο οποίος μέσω της φωνής γίνεται ηχητικά αντιληπτός και ηχεί διαμέσου εντός ατόμου.
Κατά τη φιλοσοφία της Nada-Yoga, τη Γιόγκα του ήχου, η επιθυμία να εκφραστούμε πυροδοτεί η "φωτιά της ζωής" (DA) στον αφαλό, εκείνο δηλαδή το ζωτικό κέντρο δύναμης ή τσάκρα που γνωρίζουμαι σαν "ηλιακό πλέγμα". Αυτή η πνευματική φωτιά διεγείρει τον εσωτερικό "ζωτικό αέρα"(NA). Με την ένωση της φωτιάς και του αέρα γεννιέται ο ακόμη ανεκδήλωτος ήχος στον αφαλό, που είναι η θέση όπου κατοικεί ο Brahma. Ο ήχος λοιπόν -που ακόμη δεν μπορεί να ακουστεί- ξεκινώντας από τον αφαλό περνά στη συνέχεια από την καρδιά και το λαιμό, για να ξεχυθεί τελικά από το στόμα, ενεργοποιώντας κύματα 'πίεσης' στον εξωτερικό αέρα που πλέον μπορούν να ακουστούν.
Για το λόγο αυτό στις βεδικές διδασκαλίες η ομιλία και ειδικά το τραγούδι θεωρούνται ως δράσεις ύψιστης δημιουργικής δύναμης. Πόσο καλό θα ήταν να τα θυμόταν αυτά τα πράγματα ο αγχώδης κόσμος μας με τον πολύ θόρυβο και τη φασαρία τού!
Όμως στον αφαλό δεν γεννιέται μόνο η φωνή μας. Ο αφαλός είναι η έδρα της ζωτικότητας και της ενέργειας της ζωής μας, πράγμα που εκφράζεται με το γεγονός πως 72’000 ενεργειακά κανάλια, τα λεγόμενα Νadis,είναι συνδεμένα μαζί του και διασχίζουν σαν ένα πυκνό δίκτυο ολόκληρο το σώμα μας για να διατηρήσουν τις λειτουργίες του. Σαν άπειρες ηλιαχτίδες απλώνονται αυτά τα ενεργειακά κανάλια από τον αφαλό προς όλες τις κατευθήνσεις, γι΄αυτό και ονομάζουμε το κέντρο αυτό συχνά και "ηλιακό πλέγμα". Αυτό εξηγεί και το που βασίζεται η φράση από „τον ομφαλό του κόσμου“, και γιατί η μητέρα είναι συνδεμένη με το παιδί μέσω του ομφάλιου λώρου πριν τη γέννηση του.
Ο εσωτερικός Τόνος
Σύμφωνα με αρχαίες ινδικές παραδόσεις σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ένας ατομικός βασικός τόνος, τον οποίο μποεί να ακούσει κανείς κατά τη διάρκεια πολύ βαθύ διαλογισμού, επειδή ακριβώς τη στιγμή εκείνη η συνείδηση είναι ελεύθερη από σκέψεις και εικόνες και κατά συνέπεια εντός αυτής της εσωτερικής ησυχίας μπορεί να ανοιχτεί σε άλλες αντιλήψεις. Εάν άκουγε κανείς τον τόνο αυτό πήγαινε στην παραλία για να βρει ένα όστρακο το οποίο να δίνει τον αντίστοιχο τόνο που μοιάζει με αυτό τον εσωτερικό ατομικό τόνο.
Με βάση αυτή την πανάρχαιη γνώση ένας ινδός ανέπτυξε μεθόδους για να χρησιμοποιήσει τον ατομικό τόνο της φωνής για το καλό του ανθρώπου.
Ο Vemu Mukunda γεννήθηκε το 1929 στη νότια ινδική Bangalore, σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Αγγλία και εργάστηκε για πολλά χρόνια στην πυρηνική έρευνα. Ήταν όμως και καθηγητής μουσικής και μαέστρος της ινδικής μουσικής, την οποία αγαπούσε με πάθος. Μετά από δύο δεκαετίας εντατικής μελέτης άρχισε ο Mukunda, να διαδίδει μια διεθνή (υπερ-πολιτισμική) θεραπευτική ήχου στην Ευρώπη.Το γεγονός πως διάφορες τονικές κλίμακες ξυπνούν συγκεκριμένα συναισθήματα, το γνώριζε ο Vemu Mukunda ήδη από τις βεδικές και αρχαιοελληνικές παραδόσεις. Αυτός όμως κατάφερε να βρει ένα δρόμο ο οποίος του επέτρεπε να ξεχωρίσει τον βασικό τόνο ενός ατόμου δίχως την εργασία διαλογισμού. Και κατά την εργασία του αυτή διαπίστωσε κάτι εκπληκτικό: άτομα με τον ίδιο βασικό τόνο έχουν και τα ίδια χαρακτηριστικά.
Ο Mukunda ανέλυε τη φωνή ενός ανθρώπου με βάση συγκεκριμένους τόνους και διαπίστωνε σε κάθε άτομο ατομικά διαφορετικούς τόνους, αλλά στη σύνθεση τους μια πάντα ίδια παραμένουσα ομάδα δύο έως έξι τόνων. Χάρη στις στατιστικές αναλύσεις αναγνώρισε ο μουσικός αυτός ερευνητής, πως εκίνη η ομάδα των τόνων -την οποία ονόμαζε "τόνοι επιρροής"- δεν σχημάτιζε μόνο τον χαρακτηριστικό τόνο της φωνής, αλλά φανέρωνε και την δομή της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Όσο πιο χαλαρό και εσωτερικά συγκεντρωμένο ήταν το άτομο, τόσο συχνότερα εμφανιζόταν στον ήχο/τόνο της φωνής τους ένας συγκεκριμένος τόνος, ο βασικός τους τόνος.
Δυστυχώς ο Vemu Mukunda μας άφησε το 2000. Η γνώση του ωστόσο δεν χάθηκε αφού η Gunda Dietzel, μαθήτρια του Mukunda και μουσικοπαιδαγωγός η ίδια, συνεχίζει το έργο του ινδού δασκάλου της. Έτσι και το βιβλίο της "Ο πρωσοπικός ήχος της φωνής" είναι το μοναδικό αναλυτικό έργο πάνω σε αυτό το θέμα.
Αναπνοή και Συναισθήματα
Η σωστή και βαθιά αναπνοή είναι βασική, όχι μόνο για την υγεία μας, αλλά και για την ψυχική μας ισορροπία. Εάν για παράδειγμα είμαστε αναστατωμένοι, τότε αναπνέουμε γρήγορα και "ρηχά", εάν θέλουμε να ηρεμίσουμε αναπνέουμε αργά και βαθιά. Με την αναπνοή μας καθοδηγούμε και ελέγχουμε τη ροή της πράνα, της αιθερικής ζωτικής δύναμης. Έτσι ακριβώς όπως υπάρχουν πολλές μορφές της πράνα, έτσι μπορεί και ο κάθε άνθρωπος να αναπνέει με διαφορετικούς τρόπους. Η Gunda Dietzel γράφει:
Αυτή η αναπνοή δεν είναι στην πραγματικότητα μοιρασμένη σε δύο, αλλά σε τρεις ρυθμούς, καθώς οι ανάσες μας χωρίζονται μεταξύ τους με ένα μικρό διάλειμμα. Αυτά τα διαλείμματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά καθώς αποτελούν βασική προ¨υπόθεση για την ικανότητα μας να συγκεντρωθούμε, διότι "
κάθε φορά που κοιτάμε συνειδητά κάποιο αντικείμενο, ή ακούμε κάποιον που μιλά ή θέλουμε να αφομειώσουμε κάτι, αυτομάτως κρατάμε για λίγο την ανάσα μας, διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να εντυπώσουμε -πόσο μάλλον να διατηρήσουμε- πνευματικά τίποτε" εξηγεί η Dietzel.
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω η ζωτικότητα της πράνα διαχέεται σε ολόκληρο το σώμα μας μέσω αόρατων ενεργειακών γραμμών/ρευμάτων, τα λεγόμενα ναντίς, τα οποία αντιστοιχούν στις ορατές γραμμές των αρτηριών και των φλεβών μας. Και είναι ακριβώς τα σχήματα της αναπνοής μας που βάζουν σε κίνση τις εσωτερικές κινήσεις της πράνα Η συναισθηματική κατάσταση, η αναπνοή και η ζωτικότητα είναι άρρηκτα μεταξύ τους συνδεδεμένες. Η ακουστική τους έκφραση είναι ο ήχος της φωνής μας. Ο Vemu Mukunda δίδασκε:
Συγκεκριμένα συναισθήματα προκαλούν παλμούς σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Αυτό το γνωρίζει κανείς και από την Ψυχοσωματική: Η αγάπη συνδέεται με την καρδιά και την κυκλοφορία του αίματος, η αυτοπεπείθηση συνέεται με τους πνεύμονες και ο φόβος χτυπά κάποιον στο στομάχι και τη χώνεψη. Το συνδετικό μέλος όλων αυτών είναι η εσωτερική κίνηση της πράνα, η οποία ενεργοποιείται με την αναπνοή. Ως αποτέλεσμα ακούμε σε μια φωνή, το πως αισθάνεται αυτό το άτομο.
Η δύναμη του 12
Ο Vemu Mukunda μιλούσε για 12 σημεία συνείδησης στο σώμα, τα οποία αντιπροσωπεύουν 12 κύρια συναισθήματα. Γιατί 12? Επειδή η οκτάβα, που είναι ο βασικός μουσικός σκελετός ενός σύμπαντος που στηρίζεται στον ήχο, αποτελείται από 12 ημιτόνια. Και γι΄αυτό το λόγο και όλοι οι άνθρωποι δονούνται-πάλλονται σε έναν από αυτούς τους βασικούς ρυθμούς! (σημ. μήπως αυτό σας θυμίζει άλλα γνωστά 12άρια?...)
Ας επιστρέψουμε στην έννοια του συναισθήματος (emotion) και την γλωσσική του ετυμολογία: Η λατινική λέξη „emovere“ σημαίνει „εξέρχομαι από μία θέση“, ή θα μπορούσαμε αλλιώς να πούμε „πρωοθώ από την κατάσταση ηρεμίας“. Κυριολεκτικά όταν κάτι μας συγκινεί (συν-κινεί) μας βγάζει -α θέλουμε να το δούμε και σαν εικόνα- από την συναισθηματική ηρεμία μας. Emotion (συγκίνηση εδώ) σημαίνει ανησυχία/ μη ηρεμία. Έτσι τα συνειδησιακά σημαεία του σώματος δείχνουν συγκεκριμένες καταστάσεις "ανησυχίας".
Υπάρχει επίσης ένας πόλος ηρεμίας στο σώμα μας: ο ομφαλός (σημ. μήπως θυμηθήκατε και τους ομφαλοσκόπους εδώ?...).
„Εάν η συνείδηση του σώματος μας μεταφέρεται πάνω ή κάτω από το κέντρο μας αυτό -τον αφαλό- βρισκόμαστε αυτομάτως στο βασίλειο των συγκινήσεων, π.χ. στο ηλιακό μας πλέγμα εξηγεό ο Gunda Dietzel. Ο αφαλός είναι στην προκειμένη περίπτωση το αντίστοιχο του "ματιού" ενός κυκλώνα, όπου επικρατεί απόλυτη ησυχία. Για το λόγο αυτό βρίσκεται σε εκείνο το σημείο "η έδρα του Brahma", η Αρχή της Δημιουργίας. „Προϋπόθεση κάθε δημιουργίας είναι η συγκέντρωση και η ησυχία-ηρεμία, η συγκέντρωση όλων των δυνάμεων για αυτό που πρόκειται να δημιουργηθεί, να γεννηθεί“, γρράφει η θεραπεύτρια φωνητικού ήχου κ. Dietzel. Δεν είναι τυχαίο που σε αυτό το χώρο κάτω από αυτό το κέντρο αναπτύσσεται και το ανθρώπινο έμβρυο.
Όπως αναφέρθηκε, ο Vemu Mukunda διαπίστωσε πως ο βασικός μας ατομικός τόνος φωνής αποκρυσταλλώνεται τόσο πιο καθαρά, όσο πιο χαλαρός είναι κανείς. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να διαπιστώσει πως αυτός ο βασικός τόνος ανήκει στο κέντρο του αφαλόυ μας.
Οι οκτάβες της μουσικής βρίσκουν την αναλογία τους στα σημεία συνείδησης του σώματος και τη φωνή μας. Όταν μιλάμε η διαφοροποίηση της φωνής μας περιλαμβάνει περίπου μία οκτάβα. Μία εκπαιδευμένη φωνή τραγουδιστή πιάνει περίπου τρεις οκτάβες. Μα βάση αυτή την αναλογία ο Vemu Mukunda χώρισε το σώμα επίσης σε τρεις οκτάβες, όπου συναισθηματικά συνήθως βρισκόμαστε στη μεσσαία οκτάβα της φωνής μας, την οποία ο ινδός αυτός οριοθέτησε μεταξύ του αφαλού (ηλιακού πλέγματος) και του μετώπου μας (το πνευματικό μας τρίτο μάτι). Σε αυτό τον τομέα νιώθουμε καθαρότερα τα συναισθήματα μας (καρδιοχτυπήματα, πεταλούδες στο στομάχι, κόμποι στο λαιμό κτλ.).
Εάν βρεθούμε σε μεγαλύτερη συναισθηματική πίεση, η εσωτερική τάση μεταφέρεται στον τομέα της χαμηλότερης έντασης, δηλαδή γειώνεται. Τώρα η συνείδηση του σώματος μας βρίσκεται μεταξύ αφαλού και δαχτύλων των ποδιών. Ως απόσταση αυτή η "οκτάβα" αποτελεί το μεγαλύτερο χώρο στο σώμα και έται αποτελεί την καλύτερη ρυθμιστική επιλογή (σαν μαξιλαράκι μόνωσης). Κάτω από ιδιαίτερα μεγάλο άγχος-ένταση νιώθουμε την ανάγκη για να ουρήσουμε, νιώθουμε τα γόνατα να "κόβονται" ή την τάση να το βάλουμε στα πόδια.
Εάν "καεί και αυτή η ασφάλεια" μεταπηδά η εσωτερική ένταση στο κεφάλι. Πάνω στο σώμα η απόσταση αυτής της οκτάβας, από το μέτωπο μέχρι την κορυφή του κεφαλιού, σε σχέση με τις άλλες δύο και ειδικά εκείνη μεταξύ ομφαλού και πελμάτων, είναι η μικρότερη. Για το λόγο αυτό πρέπει τα εκεί εδραζόμενα κέντρα σωματικής συνείδησης να βρίσκονται πολύ πιο κοντά το ένα στο άλλο. „Αυτές οι διαφορετικές αποστάσεις καθρεφτίζουν το συναισθηματικό βαθμό έντασης“, εξηγεί η Gunda Dietzel στο βιβλίο της. „Όσο υψηλότερη είναι η συναισθηματική-ενεργειακή ένταση, τόσο πιο πυκνά είναι τα κέντρα συνείδησης μέσα στο σώμα.“ Γι΄αυτό το λόγο δεν μπορεί να σκεφτεί ο άνθρωπος καθαρά όταν βρίσκεται κάτω από μεγάλη συναισθηματική πίεση. "Χάνει το μυαλό του". Η φωνή γίνεται διαπεραστική και μπερδεύεται, βγαίνει από το ρυθμό. Ένα σοκ προκαλεί μια πολύ ξαφνική συναισθηματική ένταση, όπου οι "ασφάλειες" της μεσαίας και της χαμηλής οκτάβας καίγονται αυτοστιγμή και η ένταση χτυπά άμεσα στο κεφάλι. Αυτό σε εξαιρετικά έντονες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει νευρικό κλονισμό.
(…)
Ο τριπλός μουσικός ήχος (τριάδα) βρίσκει και στο σώμα μας μια αναλογία, η οποία με τη σειρά της αντιπροσωπεύει τη θεϊκή τριάδα. Είναι τρία κέντρα δύναμης, τα οποία με τους σωστούς τόνους μπορούν να ενεργοποιηθούν και έτσι να μας χαρίσουν σωματική και ψυχική δύναμη και ισορροπία. Ένα από αυτά, ο ατομικός μας τόνος, είναι ταυτόχρονα ο βράχος πάνω στον οποίο στηρίζεται η οντότητα μας.
Με βάση τα παραπάνω έχει αναπτυχθεί μια καταπληκτική μέθοδος με την οποία βρίσκει κανείς το βασικό του τόνο, ηχογραφείται ένα ειδικό CD και με τη βοήθεια αυτού μπορεί να "ξανακουρδίζει" τον εαυτό του όποτε το επιθυμεί...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου