Τετάρτη 22 Ιουλίου 2015

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ;



Παρά την πληθώρα ερευνών εδώ και δεκαετίες στον τομέα της επιστημονικής ύπνωσης, δεν υπάρχει κάποιος κοινώς αποδεκτός ορισμός. Είναι προτιμότερο να δοθεί μια περιγραφή της διαδικασίας της και της εμπειρίας της.

Η κλινική ύπνωση είναι μια σειρά διαδικασιών κατά την οποία ο θεραπευτής προτείνει στον θεραπευόμενο να βιώσει συγκεκριμένες αλλαγές στο πως αισθάνεται, σκέφτεται ή/και συμπεριφέρεται. Αυτές οι προτάσεις είναι οι, γνωστές σε όλους μας, υποβολές. Η διαφορά στην ύπνωση είναι ότι ο πελάτης, σε κάποιο βαθμό, νοιώθει σαν να συμβαίνουν από μόνα τους. Οι υποβολές διαφέρουν, λοιπόν, από τις οδηγίες:



ΟΔΗΓΙΑ:                   «Σήκωσε το χέρι σου»


ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:          Συνειδητά, αποφασίζουμε να σηκώσουμε το χέρι μας.



ΥΠΟΒΟΛΗ:                 «Το χέρι σου μπορεί να νοιώθει πιο ανάλαφρο και να αρχίσει να σηκώνεται..»


ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:          Ο πελάτης, νοιώθει το χέρι πιο ανάλαφρο κι αυτό αρχίζει σιγά-σιγά να σηκώνεται (και νοιώθει, από κάποιο σημείο και μετά τουλάχιστον, σαν να συμβαίνει από μόνο του).


Όταν αρχίζει η εστίαση της προσοχής μειώνεται η περιφερειακή ικανότητα: είστε προσηλωμένοι σε αυτό που κάνετε και δίνετε λιγότερη σημασία στον περίγυρό σας. Συνάμα, η λογική δέχεται να αφήσει για λίγο το αυστηρό μονοπώλιό της, δίνοντας έτσι το δικαίωμα να δεχτείτε κάποια θεραπευτική ιδέα που ίσως να απορρίπτατε γιατί θα σας φαινόταν μη-πραγματοποιήσιμη. Αν, για παράδειγμα, σας έλεγα να πάψετε να πονάτε, θα σας φαινόταν παράλογο να πάψει ο πόνος από τη στιγμή που υπάρχει. Στην ύπνωση όμως, δεν θα είστε τόσο επικριτικοί και θα δεχτείτε να το δοκιμάσετε και με την καθοδηγηση μου να ανακαλύψετε άλλη μια δυνατότητα που δεν γνωρίζατε ότι είχατε. Συχνά, για να επιτευχθούν οι επιθυμητές αλλαγές ο θεραπευτής καθοδηγεί τη φαντασία σας σε γεγονότα και καταστάσεις που, αν συνέβαιναν στην πραγματικότητα, θα προκαλούσαν τις επιθυμητές αλλαγές. Άλλωστε, έρχεστε απλά  σε επαφή με δυνατότητες που ανακαλύπτετε για πρώτη φορά και τις αξιοποιείτε για να πετύχετε τον στόχο σας.
 Η ύπνωση προσφέρει επιλογές, ευελιξία και πρόσβαση σε προσωπικές δυνατότητες και την αξιοποίησή τους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση των συμπτωμάτων (π.χ. μείωση του πόνου) ή διερευνητικά για τον εντοπισμό αιτιών και πιθανών λύσεων στο πρόβλημα. Αν και κατά τη διάρκεια της ύπνωσης αυτά τα δύο πάνε συχνά μαζί.
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ, ΔΕΝ ΤΟΝ ΑΦΑΙΡΕΙ!

Κάποιοι είναι ιδιαίτερα δεκτικοί στις υποβολές ενώ άλλοι ανταποκρίνονται σε αυτές με λιγότερη ευκολία. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε μια μέση κατηγορία. Η εμπειρία της ύπνωσης επηρεάζεται και πολλές φορές εμποδίζεται από τις φοβίες και ανησυχίες που έχουμε λόγω της συχνής παραπληροφόρησης. Αντίθετα με αυτά που ίσως έχετε δει στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο ή έχετε διαβάσει σε περιοδικά και σε βιβλία, όταν είστε σε ύπνωση έχετε πλήρη έλεγχο και δεν θα κάνετε κάτι που δεν θέλετε. Δεν θα μιλήσετε για πράγματα που δεν επιθυμείτε ούτε θα αποκαλύψετε προσωπικές πληροφορίες αν δεν το αποφασίσετε εσείς. Σαν τεχνική αυτοελέγχου, χρησιμοποιείται για να αυξήσετε τον έλεγχο των συναισθημάτων σας κι έτσι έχετε συνείδηση του τι συμβαίνει. Ακόμα αν ο θεραπευτής σας ξεχάσει και φύγει, είτε θα σας πάρει ο ύπνος είτε απλά θα βγείτε από την ύπνωση μόνοι σας μόλις το καταλάβετε!
ΥΠΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥΠΝΩΣΗ

Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η ύπνωση είναι πάντα αυτούπνωση.
Εσείς οδηγείτε το αυτοκίνητο και ο θεραπευτής είναι ο συνοδηγός που προτείνει ποια κατεύθυνση να πάρετε για να φτάσετε στον προορισμό σας. Εσείς τελικά αποφασίζετε αν θα ακολουθήσετε την κατεύθυνση που προτείνει ο θεραπευτής και με ποιο ρυθμό θα φτάσετε εκεί. Η ύπνωση σας βοηθάει να βιώσετε πιο εύκολα τις υποβολές αλλά δεν σας πιέζει να το κάνετε. Άλλωστε, η ύπνωση, κατά πολλούς, δεν διαφέρει πολύ από άλλες καθημερινές εμπειρίες όπως το να χαθείτε σε ένα καλό βιβλίο, σε μια ονειροπόληση ή σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Μια και αναφέρθηκε η αυτούπνωση, καλό είναι να ξέρετε ότι είναι θεμιτό (κατά τη γνώμη μου απαραίτητο) ο θεραπευόμενος να εκπαιδεύεται στην αυτούπνωση έτσι ώστε να συνεχίζει τη θεραπεία στο σπίτι και να μην εξαρτάται από τον θεραπευτή. Η αυτούπνωση μαθαίνεται σχετικά εύκολα (π.χ. ο θεραπευτής προσθέτει τη σχετική υποβολή) και ακολουθείται από την εξάσκηση.
Η ΥΠΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Η ύπνωση δεν αποτελεί ξεχωριστή επιστήμη ούτε κάποια αυτόνομη θεραπευτική προσέγγιση όπως είναι η γνωσιακή - συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία. Είναι μια τεχνική. Επειδή είναι μια τεχνική κι όχι θεραπεία από μόνη της, πρέπει να χρησιμοποιείται από επιστήμονες υγείας (π.χ. ψυχολόγους, ψυχίατρους, οδοντίατρους, λογοθεραπευτές κ.τ.λ) και να χρησιμοποιείται μόνο στα πλαίσια της ειδικότητάς τους.
Η ύπνωση είναι μια από τις πολλές τεχνικές που χρησιμοποιείται σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα. Χρησιμοποιείται στον έλεγχο του πόνου, στην κατάθλιψη, στις διαταραχές άγχους (π.χ. φοβίες, επεισόδια πανικού, μετατραυματική συνδρομή), στη διακοπή επιβλαβών συνηθειών, στις διατροφικές διαταραχές, στις ψυχοσεξουαλικές δυσλειτουργίες, στην ψυχοσωματική ιατρική και σε άλλα πολλά ψυχολογικά και ιατρικά προβλήματα.
Η ύπνωση δεν είναι όμως πανάκεια και δεν είναι για όλους και για όλα. Ένας ειδικός που έχει εκπαιδευτεί στη χρήση και στους περιορισμούς της ύπνωσης, θα προτείνει τι είναι καλύτερο για εσάς.


ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ;



Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ύπνωσης.
Οι τυπικές μέθοδοι επιδιώκουν τη μετατόπιση και την εστίαση της προσοχής του
ασθενή σε κάποιο σημείο. Το σημείο εστίασης μπορεί να είναι εξωτερικό ή εσωτερικό.
Αν ο υπνοθεραπευτής σας ζητήσει να κοιτάτε ένα σημείο στο τοίχο (ή το χέρι ή οποιοδήποτε αντικείμενο), τότε χρησιμοποιεί ένα εξωτερικό σημείο εστίασης.

Παράδειγμα:
...Καθίστε αναπαυτικά και απλά κοιτάξτε ένα σημείο στον τοίχο. Δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα άλλο από το να κοιτάτε το ίδιο σημείο όσο θα σας μιλώ. Κι όσο εγώ θα μιλώ κι εσείς θα κοιτάτε το ίδιο σημείο, τα μάτια σας θα αρχίσουν να νυστάζουν και το σώμα θα χαλαρώνει όλο και πιο πολύ...(συνεχίζουμε μέχρι να κλείσουν τα μάτια και εμβαθύνουμε τη χαλάρωση).

Αν σας ζητηθεί απλά να κλείσετε τα μάτια σας και να συγκεντρωθείτε στη χαλάρωση του σώματός σας ή να φέρετε στο νου σας μια εικόνα ή λέξη που σας ηρεμεί, τότε η ύπνωση ξεκινά με εσωτερικό σημείο εστίασης.

Παράδειγμα:
...Καθίστε αναπαυτικά και όταν είστε έτοιμος, παρατηρείστε πως έχει αρχίσει να γίνεται πιο ρυθμική η αναπνοή σας και φανταστείτε ότι με κάθε σας εκπνοή βγαίνει όλη η ένταση...(συνεχίζουμε εμβαθύνοντας τη χαλάρωση και χρησιμοποιώντας φράσεις ή εικόνες που ηρεμούν).

Πολλές φορές γίνεται ψυχοθεραπευτική δουλειά κατά τη διάρκεια της ύπνωσης και συνεπώς υπάρχει διάλογος μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στην ύπνωση με διαφορετικούς τρόπους. Μερικοί, περιγράφουν την εμπειρία τους σαν μια διαφορετική κατάσταση συνείδησης (altered state of consciousness), ενώ άλλοι περιγράφουν την ύπνωση σαν μια φυσιολογική κατάσταση εστιασμένης προσοχής και απορρόφησης κατά τη διάρκεια της οποίας αισθάνονται ήρεμοι και χαλαροί.
Πρωταρχική σημασία έχει, όμως, η σχέση υπνοθεραπευτή – θεραπευόμενου.
Ξεκινώντας ύπνωση δηλώνετε:
α) είμαι έτοιμος/έτοιμη να έρθω πιο κοντά σε μένα…
β) σε εμπιστεύομαι και είμαι έτοιμος/έτοιμη να επηρεαστώ…



ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ




Η ύπνωση μπορεί να εφαρμοστεί:

Στην αντιμετώπιση του στρες και των επεισοδίων πανικού: αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνει την εκπαίδευση στην αυτούπνωση ή άλλων τεχνικών χαλάρωσης, την υιοθέτηση αποτελεσματικότερου τρόπου σκέψης & αντίδρασης, κ.α

Στις φοβίες όπως: αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, φοβία παρουσίασης μπροστά σε κοινό, φοβία θανάτου, φοβίες φυσικών φαινομένων (π.χ. αστραπές, βροντές, σκοτάδι), φοβίες με τα μέσα μαζικής μεταφοράς (π.χ. αεροπλάνα, πλοία, τρένα, αυτοκίνητα), φοβίες με συγκεκριμένα ζώα κι έντομα, ιατρικές φοβίες (π.χ. ασθενειών, ένεσης, αίματος), κ.τ.λ

Στο μετατραυματικό σύνδρομο: όταν δυσκολευόμαστε να ξεπεράσουμε ένα τραυματικό γεγονός κι αυτό επεμβαίνει στο πώς λειτουργούμε (νιώθουμε φόβο, είμαστε σε επαγρύπνηση, οι μνήμες του γεγονότος επανεμφανίζονται με το παραμικρό και ξαναβιώνουμε συναισθηματικά το τραύμα, επηρεάζεται ο ύπνος μας, κ.τ.λ). Ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να είναι σχεδόν οτιδήποτε: ατυχήματα, σεισμοί, ο πόλεμος και οι τρομοκρατικές επιθέσεις, επιθέσεις ληστείας – βιασμού - κακοποίησης, κ.τ.λ. Η ύπνωση στην προκειμένη περίπτωση επιλέγεται γιατί μπορεί να προσφέρει την αίσθηση της ασφάλειας. Επιπλέον, το ‘σύνδρομο’ έχει κάποια κοινά χαρακτηριστικά που συναντούμε στην ύπνωση και τα οποία εκμεταλλευόμαστε θεραπευτικά.

Στην κατάθλιψη: πολλοί ειδικοί προτείνουν να χρησιμοποιείται η ύπνωση στην αρχή της θεραπείας της κατάθλιψης, ακόμα κι από την πρώτη συνεδρία. Κι αυτό γιατί ακόμα και μια μικρή διαφορά στο συναίσθημα δίνει στον θεραπευόμενο την αίσθηση ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Η αντίληψη ότι αυτό που νιώθω μπορεί να αλλάξει είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Άλλοι προτιμούν να την εντάσσουν αργότερα στην θεραπεία. Ο ειδικός χρειάζεται να δείξει ιδιαίτερη προσοχή για το πότε και πώς θα χρησιμοποιήσει την ύπνωση στην κατάθλιψη.

Στις διατροφικές διαταραχές: η ύπνωση χρησιμοποιείται περισσότερο στη νευρική βουλιμία γιατί θεωρείται ότι τα άτομα που ‘πέφτουν’ σε βουλιμικό επεισόδιο συμπεριφέρονται σαν υπνωτισμένοι. Το ίδιο συμβαίνει και με τα άτομα που εκδηλώνουν υπερφαγικά επεισόδια (χωρίς όλες τις συμπεριφορές της νευρικής βουλιμίας όπως πρόκληση εμέτου, χρήση καθαρκτικών, κ.α). Εκμεταλλευόμαστε θεραπευτικά αυτή την ικανότητά τους. Η ύπνωση, επίσης, προστίθεται στη θεραπεία κατά της παχυσαρκίας, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα του προγράμματος. Στην νευρική ανορεξία, η ύπνωση χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά.
Στις ψυχοσεξουαλικές διαταραχές όπως: η δυσλειτουργία στύσης και η πρόωρη ή η καθυστερημένη εκσπερμάτιση, τον κολποσπασμό και τη δυσπαρευνία (γυναικεία δυσκολία με χαρακτηριστικό στοιχείο τον πόνο), την έλλειψη ή δυσκολία οργασμού, την έλλειψη ή μειωμένη ερωτική επιθυμία, κ.τ.λ

Σε ιατρικά και ψυχοσωματικά προβλήματα: η ύπνωση χρησιμοποιείται και σε ιατρικά προβλήματα - σε ιατρικά προβλήματα όπου το στρες και η συναισθηματική δυσχέρεια συμβάλλει στην εμφάνιση, έξαρση ή/και επιδείνωση της νόσου. Αξιοποιείται στην υπέρταση, στις κεφαλαλγίες και στην ημικρανία και σε γαστρεντερικά προβλήματα. Στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ευρέως γνωστό κι ως σπαστική κολίτιδα) τα αποτελέσματα της ύπνωσης είναι πλέον κοινώς αποδεκτά από τους γαστρεντερολόγους. Εφαρμόζεται, επίσης, σε δερματικά προβλήματα (π.χ. νευροδερματίτιδα, ψωρίαση), στον έλεγχο του πόνου, στη μείωση της αίσθησης της ναυτίας κι άλλων παρενεργειών της χημειοθεραπείας στους καρκινοπαθείς, στον τοκετό (στην προετοιμασία, μείωση του πόνου κατά τον τοκετό, ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερο εξιτήριο από το νοσοκομείο, καλύτερη επαφή με το μωρό), στο προεγχειρητικό άγχος, στην ψυχογενή τριχόπτωση, κ.τ.λ.

Στην οδοντιατρική: χειρισμός του άγχους και αντιμετώπιση του φόβου που προκαλεί σε πολλούς η επίσκεψη στον οδοντίατρο, έλεγχος του πόνου (αναλγητική ύπνωση), βρουξισμός, ενόχληση ή δυσκολία προσαρμογής στην καινούργια οδοντοστοιχία, κ.τ.λ

Στα παιδιά: αν και δυστυχώς τα παιδιά έχουν κοινά προβλήματα με τους ενήλικες (όπως άσθμα, σπαστική κολίτιδα, ημικρανία, θυμός, χρόνιες κι επώδυνες ασθένειες) έχουν και άλλα που είναι είτε αποκλειστικά παιδικά προβλήματα είτε συμβαίνουν συχνότερα σε παιδιά. Για παράδειγμα: ονυχοφαγία, πιπίλισμα δακτύλων, τριχοτιλλομανία (τράβηγμα μαλλιών), νυχτερινή ενούρηση, κακοποίηση, δυσκολίες προσαρμογής (π.χ. αλλαγή σχολείου, διαζύγιο), άγχος εξετάσεων, άγχος ή φόβος συμμετοχής σε σχολικές παραστάσεις ή καινούργιες εμπειρίες, άρνηση ή φόβος σχολείου, κ.τ.λ. Στα παιδιά η ύπνωση μπορεί να γίνει μέσα από ιστορίες και παραμύθια. Τα μικρότερα παιδιά έχουν συνήθως τα μάτια ανοιχτά και κινούνται. Εκμεταλλευόμαστε τη φυσική ικανότητα που έχουν να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους.

Στον αθλητισμό: βοηθώντας τους αθλητές που έχουν χάσει τη φόρμα τους να επιστρέψουν σε προηγούμενα υψηλά επίπεδα επίδοσης, στον εντοπισμό αιτιών που οδηγούν τον αθλητή να μην αποδίδει όπως απέδιδε, στη μείωση του άγχους πριν τον αγώνα εφόσον αυτό επηρεάζει αρνητικά την επίδοση, στον έλεγχο του πόνου όταν υπάρχει τραυματισμός (ιδιαίτερα χρήσιμη στους μικροτραυματισμούς για την αποφυγή φαρμάκων), στη βελτίωση της αυτοπεποίθησης του αθλητή, στην αύξηση της αυτοσυγκέντρωσης και στη βοήθεια σε ατομικό επίπεδο όταν προσωπικά προβλήματα επηρεάζουν την απόδοσή του.

Στη δικαστική ψυχολογία: σε αυτό τον κλάδο, η ύπνωση χρησιμοποιείται με μάρτυρες, υπόπτους, θύματα, κ.τ.λ. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν αυστηρές οδηγίες για το πώς να χρησιμοποιηθεί η ύπνωση δικαστικά για την αποφυγή παραποίησης της αλήθειας αν και σε πολλές πολιτείες της Αμερικής όπως και σε άλλες χώρες οι καταθέσεις και οι πληροφορίες με τη βοήθεια της ύπνωσης δεν γίνονται δεκτές από το δικαστήριο.

Όπως βλέπετε ο κατάλογος είναι μεγάλος και υπάρχουν ακόμα περισσότερες εφαρμογές. Σε κάποιους από τους τομείς που αναφέρθηκαν, η υπνοθεραπεία έχει πολύ καλά αποτελέσματα που τεκμηριώνονται από αντίστοιχες έρευνες, σε κάποια προβλήματα είναι δυσκολότερη η δουλειά που απαιτείται, ενώ σε κάποιους άλλους τομείς υπάρχει πολλή έρευνα αλλά δεν πολυ-χρησιμοποιείται στην πράξη.
Συζητείστε με τον ή την ειδικό που έχει εκπαιδευτεί στην ύπνωση να σας πει αν είναι κάτι που ταιριάζει σε εσάς και στο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε.


Ένας ζωντανός υπνωτισμός μπροστά στην κάμερα!



hypnosis.gr
eoellas.org

Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα με την Ύπνωση, ζητήστε την βοήθεια από έναν Επαγγελματία.

Για περισσότερες πληροφορίες: 
Nikos Stefanos Gevgelis 
''Master Hypnotist''
 

Member in National Guild of Hypnotists, Inc.

Contact:
HypnoGnosis
dr.nsgx@gmail.com

quantumnautacademy@gmail.com

Τηλ: 698 449 6539

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου